Na šta pomislite kada se pomenu stare kafane u Beogradu? Na boeme koji u njima borave, duh starog Beograda, nekoliko čašica rakije uz razgovor do jutra? Svi smo odrasli uz priče koje prate stare beogradske kafane, a ljubav prema njima ostala je ista uprkos dolasku novih trendova i savremenih mesta za izlazak.
Kafana je nekada bila najvažnija državna institucija, koja je okupljala ljude svih slojeva i zanimanja. Stare kafane Beograda su mesta na kojima su se sklapala prijateljstva, započinjale ljubavi i čekale zore uz tamburaše! Kada je nastala prva kafana u Beogradu, i šta je onda predstavljala za društveni život prestonice?
Kada je nastala najstarija kafana u Beogradu?
Istorija stare beogradske kafane počinje još 1522. godine. Iako je, kada se pomenu kafane, Skadarlija prva asocijacija, prva kafana u Beogradu je otvorena na Dorćolu, i u njoj se služila kafa, kao i nargila. Enterijerom su dominirali ćilimi, što dovoljno govori o uticaju Turske.
Nažalost, ne postoje podaci o tome koji naziv je nosila najstarija kafana u Beogradu, kao ni o tome kako je tačno izgledala. Najveći broj kafana se u Beogradu otvorio krajem XIX i početkom XX veka.
Ovi lokali su imali izuzetno značajnu ulogu u društvenom i kulturnom životu Beograda. U kafanama su se skupljali svi slojevi, poznati glumci, sportisti, novinari, kao i običan narod. Od starih kafana danas je ostalo svega nekoliko njih, a upravo stare kafane Skadarske ulice na najbolji način oslikavaju duh starog Beograda.
Ovde se nalazi najveći broj kultnih kafana u Beogradu. Na ovakvim mestima možete uživati u domaćim specijalitetima dok vam tamburaši sviraju starogradske pesme, a dobro vino parira preukusnoj hrani.
Koja muzika odlikuje stare beogradske kafane?
Prave kafane u Beogradu su mesta na kojima nećete čuti najnovije muzičke hitove. Stare beogradske kafane poznate su po zvucima tamburice. Verni gosti su najviše pili i veselili se uz rodoljubive pesme, a neretko se uz njih pustila i po koja suza.
U starim kafanama su se mogle čuti izvorne narodne i starogradske pesme, ali bilo je repertoara i za romantike. Ovde se često tugovalo uz sevdalinke i ljubavne pesme, a šaljivi tekstovi lečili su slomljena srca, kao i sve ostale probleme.
Stare kafane Beograda su bile mesto na kojima se zaboravljalo na sve brige, i uživalo u kvalitetnoj muzici i još boljem piću… A društvo? Društva je u kafani uvek bilo, mogli ste doći potpuno sami, a izaći sa tri kuma.
Hrana po kojoj se prepoznaju prave kafane u Beogradu
Najstarija beogradska kafana služila je kafu, a ovaj napitak bio je obeležje i mnogih njenih naslednica. U neke su gosti dolazili na pivo, a neke su bile rezervisane za ukusan obrok. Kafane koje su se potom otvarale su se potrudile da obogate ponudu pića, kao i jela, jer se u kafani nisu provodile samo burne noći, već su ljudi ovde i započinjali svoje dane.
Stare kafane u Beogradu su kao poseban specijalitet isticale čorbast pasulj, a gosti su uživali i u prasećem i jagnjećem pečenju. Mirisi ćevapa i domaće čorbe mamili su prolaznike, koji su ovde rado svraćali odmah nakon završenih obaveza.
I dok je danas kafana sinonim za mesto za večernji izlazak, stare beogradske kafane su bile bifei, gostionice, restorani… Sve što je bilo potrebno, i po meri gostiju!
Značaj koji su stare kafane Beograda imale za njegove stanovnike
Kako je istoričarka Dubravka Stojanović navela - kafane su predstavljale prvi demokratski prostor, jer za prisustvo nisu bile važne ni godine ni zanimanje, niti je postojao bilo kakav uslov za provod u kafanskom ambijentu.
Za kariranim stolnjacima su se okupljali naši najcenjeniji umetnici, i upravo ovde su nalazili inspiraciju za svoja dela. Za kafane se vrlo brzo vezao i partijski život, pa su čak postojale i liberalne, radikalne i naprednjačke kafane u kojima su se nalazili istomišljenici.
Stare kafane u Beogradu bile su značajne i za ekonomsku sferu, jer su se upravo ovde sklapali važni poslovni dogovori i ugovori trgovaca. Takođe, ovi lokali zauzimali su istaknuto mesto među ugostiteljskim objektima, i posebno su se isticale u privrednoj delatnosti.
Stare beogradske kafane su takođe i obogatile srpski jezik, jer su bile mesto nastanka brojnih reči i izraza, kao i mudrih izreka koje se i dan danas citiraju. Da li ste znali da je upravo u kafani nastao izraz “drveni advokat”?
Stare kafane u Beogradu koje odolevaju vremenu
Uprkos modernizaciji, prave kafane u Beogradu i daje postoje. Reč je o ugostiteljskim objektima koji odolevaju vremenu, i koji pored starih, vernih mušterija, privlače i omladinu koja želi da oseti duh starog Beograda i čar tradicionalne kafane.
Znak pitanja - tradicija od dva veka
Iako se već pomenuto mesto na Dorćolu navodi kao prva kafana u Beogradu, jedan restoran se ipak izdvaja kao čuvar kafanske tradicije. Upravo zbog toga za restoran Znak pitanja mnogi tvrde da je najstarija kafana u Beogradu, a ovo je zapravo najstarija očuvana tradicionalna kafana, i kafana sa najdužom tradicijom.
Upravo zbog toga restoran Znak pitanja ima status spomenika kulture. Smešten je u neposrednoj blizini Kalemegdana, u ulici Kralja Petra, pa i dalje Dorćoj ostaje kolevka tradicionalne kafane. Znak pitanja otvoren je 1823. godine, i može se pohvaliti stažom od skoro dva veka!
Tri Šešira - primer stare beogradske kafane
Restoran Tri Šešira je postao svojevrsni sinonim za kafanu, što zbog lokacije (nalazi se u Skadarliji), što zbog dobrog glasa. Može se reći da je ovo jedna od 3 najpoznatije kafane u prestonici.
Ova kafana otvorena je krajem 19. veka, i od tada je kroz njena vrata prošlo veliki broj Beograđana, poslovnih ljudi, umetnika, istaknutih ličnosti poput Branislava Nušića i Đure Jakšića. Restoran Tri Šešira često posećuju i turisti, što svedoči o tome koliko je naša tradicija zanimljiva ljudima iz inostranstva.
Kolarac - kafana značajna za srpsku istoriju
U srcu Knez Mihailove ulice nalazi se još jedan restoran koji je odličan primer tradicionalne, stare kafane u Beogradu. Restoran Kolarac je otvoren 70-tih godina 19. veka, a zauzima značajno mesto i u srpskoj istoriji.
Priče kažu da Majskom prevratu i ubistvu kralja Aleksandra i Drage Mašin prethodila upravo zavera za stolom ovog restorana. Kolarac je pretrpeo veliku štetu tokom nemačkog bombardovanja, ali je 1950. godine nakon renoviranja ponovo otvorio vrata svojim gostima.
Bled - jela sa dvora Nemanjića
Restoran Bled se takođe svrstava u stare beogradske kafane, i mesta koja su zadržala duh starog Beograda. Iako je restoran renoviran, zadržao je svoj autentičan izgled, kao i specijalitete po kojima je poznat. Ovde možete probati jela koja su se služila na dvoru Nemanjića, razne riblje specijalitete, a sve to možete zaliti špricerom koji je izuzetno hvaljen.
Stara Hercegovina - tradicija uz novi naziv
Ova kafana bila je do 1991. godine poznata pod nazivom “Skopje”, zbog broja Makedonaca koji su tada živeli u delu grada gde se kafana nalazi. Nakon što je ponela novi naziv, usledio je i novi meni, koji danas čine upravo jela iz Hercegovine i Srbije. Stara Hercegovina je restoran koji rado posećuju svi ljubitelji stare beogradske kafane.
Beograđani i dalje neguju tradiciju i boemski duh, a ukoliko želite da osetite čari pravog srpskog provoda, ne oklevajte da posetite stare kafane u Beogradu koje odolevaju vremenu i predstavljaju simbol nekadašnjeg načina života. Uz Beograd noću možete veoma brzo i lako rezervisati mesto u ovim, i drugim starim beogradskim kafanama, i uživati u autentičnom ambijentu, dobroj muzici i ukusnoj hrani.
